کلاهبرداری چیزی استه که اگو کس شیموره بازی دیده پیسه شیم ره میگره. کلاهبردارا آدمای ماهر استن که نیشو میدیان که آدمای حقیقی استن و اگو رقم شیموره کمک مونن.
چی رقم کلاهبرداری ره بوفامیم
اینا علائم اصلی کلاهبرداری استن:
- تماسایی که انتظار شی ره ندرید - اگو کس که موگیه قد اگو چیز شیموره کمک مونن، مثل حساب بانکی یا انترنت، یا پیشنهاد مونه که سرمایه گذاری کنید.
- پیشنهاد شی خیلی خوبتر ازی استه که راست باشه - قسمی که مالوم موشه که قد برنامه ازوا آدم «زود سرمایه دار موشه» که حقیقت ندره.
- بله شیم فشار میره که اگو کار ره کنید - مثلاً پیسه انتقال کید یا زود تصمیم بیگرید
یک کلاهبردار شاید از شیم بخوایه که:
- بلده اگو چیز به یک طریقه غیر معمولی پرداخت کید، مثلاً قد کارت تحفه
- مشخصات ورودی خوره تازه کید، یا رمز عبور خوره یا اگو مشخصات دیگه خوره بلده شی بدید
- مشخصات بانکی خوره تایید کید که اونا پیسه شیم ره «پس بدیه»
- کُد های تایید بانکی ره بلده شی بدید
- بله یک لنک که بلده شیم ریی کیده کلیک کید
- نرم افزار که بلده شیم دده نصب کید
- بلده شی دسترسی از راه دور د کمپیوتر خو بدید که اگو مشکل (که این وجود ندره) ره حل کنن
چی رقم خود خوره از خطر کلاهبرداری محافظت کنیم
توقف کید
اگه بلده شیم به طور غیر قابل اتظار زنگ زیده، توقف کید و پیش ازیکه جواب بدید خوب فکر کید.
چیک کید
چیک کید که امی تماس از یک نفر یا سازمان واقعی استه یانه.
شماره تلفن که اونا بلده تمامی لیست کیده ره چیک کید. یا، اگه نفر ره میشناسید، مستقیماً بلده شی زنگ دید و پرسان کید که اگه اونا واقعاً بلده شیم زنگ زیده باشه.
د حساب بانکی، راپور کریدیت، و حسابای خرید آنلاین خو معاملات مشکوک ره همیشه چیک کید.
اقدام کید
اگه مشکوک شدید که اگو چیز درست نیسته، فوری اقدام کید. پیام یا ایمیل ره بلاک یا حذف کید، یا تلفن را قطع کید.
هیچ پولی ره ریی نکید. یا، اگه پول ریی کدید، قد بانک یا موسسه مالی خو زود تماس گرفته و کلاهبرداری ره راپور بدید.
دوستا وفامیل خوره د ای باره خبر کید متوجه اگو پیشنهاد بعدی باشید که پیسه گم شده خور پس بیگرید.
MONEYSMART (هوشیاری پولی)
بلده محافظت خو از کلاهبردارا، ای مراحل ره انجام بدید:
- بلده بانکداری، سرمایه گذاری، خرید فقط از وب سایتای با اعبتار استفاده کید - متوجه علامت «قفل» د آدرس وب سایت شی باشید.
- بلده لینک هایی که از طریق ایمیل یا پیامای مشکوک مه یه کلیک نکید
- لیست معاملای خوره بلده اگو چیز مشکوک چیک کید
- از رمزای قوی استفاده کیده و هر 6 ماه یکدفه بدل کید
- مالومات شخصی خوره محفوظ نگاه کید - تاریخ تولد، آدرس، ایمیل، تماسای رسانای اجتماعی
- کمپیوتر و موبایل خوره امن نگاه کید - د یک جای امن د خانه نگاه کید یا از انتی ویروس که از ارائه کنندای با اعتبار باشه استفاده کید
اگه مورد کلاهبرداری قرار گرفتیم باید چیز کار کنیم
اگه مورد کلاهبرداری قرار گرفتید، بلده اقدام کیدو اینی مراحل ره انجام بدید.
- دیگه پیسه ریی نکید. تمام شمارای کلاهبردار ره بلاک کید.
- قد بانک یا موسسه مالی خو تماس گرفته فوراً کلاهبرداری ره راپور بدید. اوناره بوگید که هر رقم معامله ره توقف بدیه.
- دوستا و فامیلای خوره د باره کلاهبرداری باخبر کید.
- متوجه تماسای بعدی باشید که د بانه پس ددون پیسه شیم از شیمو زیادتر پیسه نگرن.
اگه یک کلاهبردار مالومات شخصی شیم ره د اختیار خو دیره، به IDCARE د شماره 1800 595 160 (دوشنبه تا جمعه، 8 صبح تا 5 پاسی روز) زنگ دید. اونا می تنن شموره کمک کنن که یک پلان (مفت) ایجاد کنید که صدمه شی کمتر شونه.
قربانی کلاهبرداری شدو یک تجربه وحشتناک استه. اگه نیاز دیرید که قد اگو کس توره بوگید (24 ساعت شاو و روز، 7 روز هفته) قد Lifeline د شماره 13 11 14 یا قد Beyond Blue د شماره 1300 224 636 تماس بیگرید.
اگه ضرورت باشه کمک دریافت کید
کمک مفت قابل دسترس استه، اگه ضرورت دشته شید:
- بلده کمک د زیبون خود خو، به خدمات ترجمانی شفاهی و کتبی TIS National د شماره 131 450 زنگ دید. اونا یک ترجمان گرفته د خدماتی که شیمو از شی کمک د کار دیرید زنگ خاد زد.
- بلده کمک د حل کیدون مشکلاتای پولی، د خط کمکی ملی قرضداری د شماره 1800 007 007 زنگ دید. ای خط کمکی از روز دوشنبه تا جمعه ازساعت 9:30 صبح تا 4:30 پاسی روز وازه.