Ukipata pesa kutokana na kazi au uwekezaji, kwa kawaida unalipa kodi kwa pesa hizo. Elewa jinsi kodi inavyofanya kazi ili uweze kujua ni kiasi gani cha kodi unachohitaji kulipa.
Jinsi kodi inavyofanya kazi nchini Australia
Unapopata pesa nchini Australia, unalipa kodi kwa serikali (Ofisi ya Kodi ya Australia).
Pesa kutokana na kodi hutumiwa na serikali kutoa huduma zinazohitajika na jamii. Vitu kama hospitali, shule, barabara na usafiri wa umma (mabasi, treni na tramu).
Nambari ya faili ya kodi (TFN)
Unahitaji nambari ya faili ya kodi (TFN) ili kudhibiti kodi yako na malipo ya uzeeni (super). TFN ni ya kipekee kwako na inapaswa kuwekwa salama.
Unaweza kuomba TFN kutoka Ofisi ya Kodi ya Australia (ATO). Hakikisha unatunza TFN yako salama.
Kulipa kodi
Unapoanza kazi, mpe mwajiri wako TFN yako. Atapunguza kodi kutoka kwa kila malipo na kuiwasilisha kwa ATO.
Ikiwa unajifanyia kazi mwenyewe, unahitaji kutunza na kulipa kodi yako mwenyewe kwa ATO.
Maelezo ya kodi katika lugha yako
Kwa maelezo kuhusu kodi katika lugha yako, angalia Rasilimali za wakati wa ushuru wa ATO.
Tambua ni kiasi gani cha kodi ya kulipa
Kiasi cha kodi cha kulipa hutegemea:
- unapata pesa kiasi gani
- gharama zozote ('makato') unazoweza kudai
Unalipa kodi kwa pesa unazopata, kama vile kutoka kwa kazi yako. Pia unalipa kodi kwa mambo kama vile mapato ya uwekezaji, biashara na mapato kutoka nje ya Australia.
Ushuru wa Medicare
Watu wengi pia hulipa 'ushuru wa Medicare', ambao ni 2% ya mapato yako yanayotozwa kodi. Hii husaidia kufadhili baadhi ya mfumo wa huduma ya afya ya umma nchini Australia, unaoitwa Medicare.
Ushuru hutumika unapowasilisha ripoti yako ya ushuru. Ikiwa una mapato ya chini, ushuru wako unaweza kupunguzwa. Au huenda usilazimike kulipa hata kidogo.
Jinsi ya kupunguza kodi unayopaswa kulipa
Unalipa kodi kwa mapato yoyote unayopokea, chini ya gharama zozote unazoweza kudai.
Unaweza kupunguza kiasi cha kodi unacholipa ukidai mambo kama vile:
- gharama zinazohusiana na kazi
- ada za vyama vya wafanyakazi
- michango kwa hisani
- gharama ya kulipa kodi yako
Unaweza kustahili kwa 'mapunguzo' ya kodi (au kurejeshewa pesa). Hizi hutumika baada ya kodi yako kuhesabiwa, kama vile:
- wenye kipato cha chini na kipato cha kati
- kutunza ndugu asiyestahili
- wazee na wastaafu
- sehemu inayotozwa ushuru wa mkondo wa mapato ya uzeeni (super)
Kuweka marejesho yako ya kodi
Ikiwa unapanga kulipa kodi yako mwenyewe, unahitaji kuwasilisha marejesho yako ya kodi kwa ATO ifikapo tarehe 31 Oktoba kila mwaka.
Ikiwa unahitaji usaidizi wa kufanya kodi yako, fikiria kupata wakala wa kodi au mhasibu ili kukusaidia. Ada zao zinaweza kukatwa kutoka kwenye marejesho yako.
Mpango wa Usaidizi wa KODI wa ATO
Ukipata $60,000 au chini ya hapo kila mwaka unaweza kustahiki Mpango wa Usaidizi wa Kodi wa ATO. Usaidizi wa Kodi ni huduma isiyolipishwa na ya siri ambayo huanza Julai hadi Oktoba kila mwaka.
Wafanyakazi wa kujitolea waliofunzwa wa ATO huwasaidia watu kutuma ripoti zao za kodi mtandaoni, kwa simu, au kibinafsi katika kituo cha Usaidizi wa Kodi. Hizi ziko karibia Australia kote.
Pata usaidizi ikiwa unahitaji
Kuna msaada wa bure unaopatikana, ikiwa unahitaji:
- Kwa usaidizi katika lugha yako, pigia simu kwa huduma ya utafsiri na ukalimani TIS National kwa 131 450. Watapata mkalimani wa kupigia simu huduma unayohitaji usaidizi nayo.
- Kwa usaidizi wa kutatua masuala ya pesa, piga simu bila malipo Nambari ya Msaada ya Deni la Taifa kwa 1800 007 007. Nambari hii ya msaada inafunguliwa Jumatatu hadi Ijumaa, saa 3.30 asubuhi (9:30am) hadi 10.30 jioni (4:30pm).